De bruine vloot is een onmisbaar deel van het Nederlands maritieme erfgoed. Deze traditionele zeilschepen varen al meer dan een eeuw over onze binnenwateren, kustwateren en wereld-zeeën. Vandaag de dag Zeilt er nog een klein deel met vracht, maar vormen de meenste schepen de basis voor avontuurlijke en ontspannen zeilvakanties. Maar hoe goed ken jij de bruine vloot eigenlijk? Hier vind je 10 dingen die je waarschijnlijk nog niet wist over de bruine vloot.
1. De naam komt van de kleur van de zeilen
De ‘bruine’ in bruine vloot verwijst naar de kleur van de oorspronkelijke zeilen. Vroeger werden katoenen zeilen behandeld (tanen) met een mengsel van teer en olie . Dit zorgde ervoor dat ze waterdicht en sterker werden en resulteerde in de kenmerkende bruine kleur.
2. Ze zijn gebouwd als vrachtschepen
Oorspronkelijk werden de zeilschepen uit de bruine vloot ingezet voor het vervoeren van vracht. Denk aan turf, graan, mest of bouwmaterialen. Dankzij hun platte bodem konden ze makkelijk aanmeren in ondiepe havens of droogvallen op zandbanken. Het vaargebied van deze platbodemschepen liep van heel Nederland tot aan de Baltische staten en zelfs tot Marokko.
3. Een nieuw leven als passagiersschip
Toen de moderne gemotoriseerde vrachtschepen opkwamen, verdwenen veel van deze schepen uit de beroepsvaart. In de jaren ’60 en ’70 kregen ze een tweede leven in de recreatieve sector voor groepen, families en scholen of bedrijfsuitjes. Ze werden omgebouwd tot comfortabele zeilschepen met slaapruimtes, keukens en sanitaire voorzieningen, zodat toekomstige generaties konden blijven wonen op hun schepen en huidige generaties, nu mee genieten van deze zeilervaringen zoals een zeilvakantie met een schipper.
4. Nederland heeft de grootste vloot traditionele zeilschepen ter wereld
Met zo’n kleine 400 nog actieve charterschepen is Nederland wereldwijd koploper op het gebied van traditionele zeilcharters. Geen enkel ander land heeft zo’n grote en goed onderhouden en gecertificeerde vloot van historische zeilschepen beschikbaar voor recreatie.
5. Niet elk schip is hetzelfde
De bruine vloot is geen uniforme groep. Je vindt er onder andere klippers (snel en sierlijk), tjalken (compact en robuust), aken (ideaal voor ondiep water) en schoeners (zeer zeewaardig). Elk type schip heeft zijn eigen geschiedenis en karakter. Ook zijn alle schepen anders ingebouwd en hebben verschillende soorten van tuigage, dus een ieder schip is een unicum.
6. Geschikt voor ondiep water én droogvallen
Dankzij hun platte of relatief platte bodem, zijn deze schepen niet alleen perfect voor het Nederlandse vaarwater, maar ze kunnen dus naast probleemloos varen op de Waddenzee, Friese meren en alle andere ondiepe wateren, maar ook de kustwateren als die van de Duitse en Deense waddenzee bevaren. Al deze schepen kunnen door hun platte bodem droogvallen op de ontstane zandplaten bij laagwater en er voor zorgen dat je een wandeling kunt maken over de bodem van de zee. Een meer dan unieke ervaring voor jong en oud.
7. Actief meedoen aan boord
Tijdens een tocht met de bruine vloot hoef je niet stil te zitten. Gasten mogen – en worden aangemoedigd – om actief te helpen bij het hijsen en pakken van de zeilen, sturen of navigeren. Dit onder leiding van een goed geschoolde en gemotiveerde bemanning. Dat maakt het varen veilig, extra bijzonder en leerzaam.
8. Immaterieel erfgoed
Wist je dat het beroep van schipper op een schip uit de bruine vloot sinds 2024 officieel erkend is als immaterieel cultureel erfgoed in Nederland? Dat betekent dat dit vakmanschap actief wordt beschermd en doorgegeven aan nieuwe generaties.
9. Een groene en duurzame reisvorm
Zeilen is één van de duurzaamste manieren van reizen. Er wordt voornamelijk gebruikgemaakt van windkracht als aandrijving, en aan boord is veel aandacht voor milieuvriendelijke keuzes: denk aan het gebruik van lokale producten, afvalscheiding, alternatieve brandstoffen en bewust (zuinig/verantwoord) omgaan met energie en water.
10. Te bewonderen tijdens nationale en internationale evenementen
De schepen van de bruine vloot zijn regelmatig te zien en te bezoeken tijdens maritieme evenementen zoals Sail Amsterdam, de Harlinger Vlootdag, Kielerwoche of een internationale Tall ship race. Een prachtig gezicht, met tientallen historische zeilschepen bij elkaar op het water in hun volle glorie.
Zelf ook eens de bruine vloot ervaren?
Een tocht met een traditioneel zeilschip is meer dan alleen een vakantie: het is een reis terug in de tijd, gecombineerd met de rust van het water, de luxe van hedendaags en het avontuur van het zeilen. Bij Rederij van Linschoten ben je van harte welkom aan boord van een schip uit de bruine vloot. Of je nu gaat voor een dagtocht, weekend met vrienden of een avontuurlijke gezinsvakantie: wij helpen je graag en vrijblijvend met het plannen van een onvergetelijke zeilreis. Neem nu contact op voor meer informatie, of boek direct jouw uitgezochte reis bij een van onze meezeilreizen.